Teknolojinin temel işlevi günlük yaşam dâhil olmak üzere her alanda insan yaşamını kolaylaştırmak. Peki, beden eğitimi dersinin planlanmasında, işlenmesinde ve değerlendirilmesinde teknoloji beden eğitimi öğretmeninin işini ne kadar kolaylaştırır?
Günümüz dünyasında, bilgisayar, video kamera, projektör, ses sistemi ve bilgisayar yazılım programları gibi eğitim ortamında kullanılabilecek genel teknolojik araçlara birçoğumuz aşinayız. Bunların dışında beden eğitimi derslerinde kullanılmak üzere bireyin fiziksel uygunluk, motor beceri ve beslenme alışkanlıklarının düzeyini tespit etmek ve geliştirmek üzere üretilmiş teknolojik araçlar ve bunların kullanımı için geliştirilmiş bilgisayar yazılım programları da öğretmenlerin kullanımına sunulmakta. Beden eğitimi dersinde bu araçlar kullanılarak öğrencilerin fiziksel uygunluk düzeylerinin farkına varmalarının ve geliştirmelerinin sağlanması kolaylaşır. Çünkü bu araçlar, öğrenci ile öğretilecek konu arasındaki etkileşimin öğrencinin anlayacağı düzeye indirgemesine yardımcı olur. Bu kolaylığın ve rahatlığın sağlanması için beden eğitimi öğretmenlerinin teknoloji ürünlerini kullanmaları anlamında teknoloji kullanım yeterliliklerine sahip olmaları çok önemli.
Teknoloji kullanım yeterliklerini de genel ve alana özgü yeterlikler olarak inceleyelim. Genel teknoloji kullanımı olarak karşımıza bilgisayar yazılım programlarının kullanımı, donanım işletim sistemleri bilgisi, bilgisayar giriş birimleri, arıza teşhis ve internet kullanımı çıkar. Bilgisayar yazılım programlarında öğretmenin shaip olması gereken yeterlikleri, kelime işlem programında (Word) dosya oluşturma, inceleme, taşıma, silme adını değiştirme, tekrar kayıt etme ve yazdırma işlemleri ile tablo ve grafik (excel) programında dosya oluşturma, basit matematiksel işlemleri yapabilme, bununla birlikte sunu hazırlama gibi sıralayabiliriz. Internet kullanımda ise internet adresi almak, mesaj alıp göndermek, dosya fotoğraf eklemek sosyal paylaşım sitelerine üye olmak, tartışma gruplarına katılmak ve e-posta grubu oluşturabilmek. Bu sıralananlar öğretmenin alana özgü teknolojik araçları kullanabilmesinin temelini oluşturacak yeterliliklerdir. Beden eğitimi öğretmenleri bu ürünler aracılığıyla ders planlarını, çalışma yapraklarını hazırlayabilir, öğrencilerin performans ödevlerini değerlendirebilir. Derse başlamadan önce öğrenilecek konu ile ilgili sunum programının yardımı ile derste öğrenilecek olan becerinin videosunun izlenmesi, doğru tekniği gösteren fotoğrafların öğrencilerle paylaşılması derse olan ilginin ve motivasyonu arttırır.
Beden eğitimi alanına özgü ürünler ise aerobik kapasite ölçen araçlar (koşu bantı, bisiklet..gibi), aktivite sırasında monitör kullanımı (kronometre, pedometre, akselorometre…vb), boy-kilo ölçer elektronik cihazlar, kalp atım hızı ölçer (polar), fitnesgram, teknolojik araçların bilgisayar yazılımı programlarıdır (verileri bilgisayar ortamına aktarılması ve sonuçların alınması- öğrencinin boy-vücut ağırlığını excel programına yazıp beden kitle indeksini hesaplama gibi).
Günümüzde aşırı kilo ve yeme bozukluklarının ve inaktivitenin çocuk ve gençlerde artmakta olduğunu görüyoruz. Okul beden eğitiminin çocuklara ve gençlere en önemli katkısı onlara yaşam boyu fiziksel aktivite alışkanlığını kazandırarak aktif bir yaşam olanağı sunmaktır. Beden eğitimi öğretmeni teknoloji ürünlerini kullanarak öğrencilere bu alışkanlığı kazandıracak bilgiler sunabilir. Örneğin, vücut kompozisyon ölçer araçlarının kullanılması sonucunda vücut kitle indeksinin hesaplanması ve fitnesgram araçlarını kullanarak öğrencilerin vücut kompozisyon ve fiziksel uygunluk düzeyleri hakkında genel bilgi edinmelerini sağlayabilir. Ayrıca öğrenciler, veri tabanı kayıt tutma, tablolama, ve derecelendirme programlarını kullanarak kendi egzersiz programlarını yapabilirler.
Sonuç olarak sorunun cevabına bu bilgiler ve örnekler doğrultusunda baktığımızda etkili teknoloji kullanımı dersin planlamasında, işlenmesinde ve değerlendirmesinde öğretmene kolaylık sağlayacağını görmekteyiz.
Yeşim Bulca
Hacettepe Üniversitesi